Đại biểu Quốc hội cho rằng sự độc quyền về vàng miếng dẫn đến chênh giá rất cao giữa thị trường trong nước và thế giới do không có sự liên thông.

Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường đề nghị sớm xóa bỏ độc quyền nhà nước về thương hiệu vàng miếng, trả thị trường vàng về đúng nghĩa. Ảnh: Phạm Đông
Ngày 28.5, tại buổi làm việc với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương về cơ chế, chính sách quản lý hiệu quả thị trường vàng, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu xóa bỏ thế độc quyền vàng miếng, đồng thời nghiên cứu thuế giao dịch vàng.

Trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) cho biết, độc quyền vàng miếng hình thành từ Nghị định 24/2012, nhằm chống lại tình trạng vàng hóa nền kinh tế, khi mà rất nhiều người dân đã sử dụng vàng miếng để làm đơn vị thanh toán mua bán các phương tiện, tài sản hoặc vay mượn.

“Bối cảnh đó dẫn đến tình trạng người người đổ xô mua vàng, cầm vàng, khiến đồng tiền không còn ý nghĩa.

Nghị định 24 ra đời, thực hiện việc độc quyền sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu vàng nhằm tránh hiện tượng kinh doanh tự do vàng. Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng mang thương hiệu quốc gia để cung cấp cho thị trường”, đại biểu nói.

Theo đại biểu, độc quyền vàng miếng và độc quyền nhập khẩu vàng cũng dẫn đến sự chênh lệch giá vàng miếng trong thời kỳ hiện nay, bởi hạn ngạch nhập khẩu vàng nguyên liệu đã hạn chế nguồn cung vàng cho thị trường.

Đặc biệt là khi tình trạng tỉ giá tiền VND có sự biến động theo hướng mất giá mạnh so với đồng USD, buộc Ngân hàng Nhà nước hạn chế nhập vàng để không gây áp lực lên tiền VND.

Mặt khác, sự độc quyền còn dẫn đến giá vàng SJC cao, gây ra chênh lệch giá, cao hơn so với các thương hiệu khác đến vài triệu đồng.

Cũng theo đại biểu Hoàng Văn Cường, do độc quyền nên lượng vàng cung ra thị trường hạn chế; khi cung ít – cầu nhiều đương nhiên dẫn đến giá vàng tăng để cân bằng cung cầu. Sự độc quyền cũng dẫn đến sự chênh giá rất cao giữa thị trường trong nước và thị trường thế giới do không có sự liên thông.

Vị đại biểu cho rằng, đến thời điểm này, nền kinh tế không còn nguy cơ của vàng hóa nữa. Vì thế, không cần thiết phải độc quyền kinh doanh, xuất nhập khẩu vàng miếng mà phải nên để các công ty, các doanh nghiệp lớn, thực sự có năng lực, có uy tín được quyền tham gia vào kinh doanh, sản xuất, xuất nhập khẩu vàng miếng.

Khi có sự cạnh tranh sẽ phá bỏ thế độc quyền về giá vàng và có sự cạnh tranh về giá, chống lại tình trạng thị trường vàng của Việt Nam một mình một chợ, một mình một giá, hạn chế sự chênh lệch giữa các loại vàng với nhau và chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới.

Đại biểu cho rằng, các cơ quan chức năng cần triển khai nghiêm túc việc xóa bỏ độc quyền vàng. Đồng thời dùng chính sách thuế để điều tiết xuất nhập khẩu vàng, quản lý vàng, mở ra phương thức kinh doanh mới để giao dịch qua sàn và có nhiều kênh huy động vàng. Như vậy sẽ đảm bảo ổn định thị trường vàng và trả thị trường vàng về đúng nghĩa.
Đại biểu Trần Anh Tuấn. Ảnh: Phạm Đông
Đồng quan điểm, đại biểu Trần Anh Tuấn (Đoàn TPHCM) cho biết, các hoạt động sản xuất vàng miếng, phân phối, tiêu thụ, nhập khẩu đều nằm trong diện kiểm soát, điều này không đúng về mặt nguyên tắc thị trường, gây khó khăn trong xử lý và giải quyết chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới cũng như việc buôn lậu vàng miếng.

Nếu xử lý theo nguyên tắc thị trường, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có thể sản xuất buôn bán vàng như những hàng hóa khác, chênh lệch giá vàng miếng trong nước và thế giới sẽ giảm đi.

“Hiện nay chúng ta đã thực hiện kiểm soát vàng miếng ngay từ khi nhập khẩu, theo sự phối hợp liên ngành và ứng dụng công nghệ thông tin.

Giờ phải tạo điều kiện để nhiều đối tượng được cấp phép có thể tham gia nhập khẩu theo năng lực, như vậy sẽ tạo ra nguồn cung dồi dào hơn, tạo ra mặt bằng giá cân bằng hơn với thế giới”, đại biểu nhấn mạnh.