Thực phẩm chế biến sẵn mập mờ về nguồn gốc chính là “mảnh đất màu mỡ” để thịt kém chất lượng trà trộn mà người tiêu dùng khó phát hiện.

Sau vụ việc xôn xao về hình ảnh lợn bệnh bị phản ánh bán ra thị trường tại Sóc Trăng, nhiều người đặt câu hỏi: Thịt lợn bệnh, lợn bốc mùi thối rữa liệu có thể âm thầm “núp bóng” trong những món ăn quen thuộc hàng ngày?

Khi thịt lợn bệnh dễ dàng “ẩn mình” trong thực phẩm chế biến

Theo BSCKI Lê Văn Thiệu, khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, thịt lợn bệnh, đặc biệt là loại đã bốc mùi thối rữa, phân hủy nhẹ, có thể được một số cơ sở gian lận trà trộn vào những món ăn đòi hỏi xay nhuyễn, ướp gia vị đậm như xúc xích, lạp xưởng, giò, chả.

Đặc điểm của các sản phẩm này là thịt được xay nhỏ, nhào trộn cùng nhiều loại gia vị, phụ gia, hương liệu nên những dấu hiệu như màu sắc nhợt nhạt, mùi hôi tanh của thịt hỏng dễ dàng bị che giấu. Người tiêu dùng khi ăn khó lòng nhận biết thịt nguyên liệu có đảm bảo hay không chỉ qua cảm quan.

BS Thiệu phân tích, trong môi trường cạnh tranh khốc liệt về giá cả, việc sử dụng thịt kém chất lượng, thịt bệnh, thịt bốc mùi để sản xuất thực phẩm chế biến sẵn giúp giảm giá thành đáng kể.

Không chỉ xúc xích, lạp xưởng, giò, chả, các loại bánh nhân thịt như bánh bao, bánh giò… cũng nằm trong nhóm nguy cơ cao, do quy trình chế biến có công đoạn xay thịt và ướp nêm gia vị mạnh, khó kiểm soát chất lượng nguyên liệu đầu vào.

Nguy cơ từ thịt lợn bệnh không đơn giản chỉ là vi khuẩn

BS Thiệu nhấn mạnh, thịt lợn mắc bệnh hoặc đã thối rữa không chỉ tiềm ẩn các loại vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm như: Salmonella, E.coli, Clostridium perfringens mà còn chứa các độc tố nguy hiểm sinh ra trong quá trình phân hủy.

Độc tố do vi khuẩn tiết ra như endotoxin có khả năng bền nhiệt cao, nghĩa là nấu chín hay đun sôi ở 100°C cũng không tiêu diệt được hoàn toàn.

Việc tiêu thụ thực phẩm chứa các độc tố này có thể gây ngộ độc cấp tính với biểu hiện sốt, đau bụng dữ dội, nôn mửa, tiêu chảy kéo dài, trong những trường hợp nặng có thể dẫn đến sốc nhiễm khuẩn, tổn thương gan, thận.

Đáng lưu ý, trong quá trình phân hủy, thịt bốc mùi thối còn sản sinh ra các hợp chất độc hại như histamine, putrescine, cadaverine – là những chất độc gây tác động tiêu cực đến thần kinh, mạch máu nếu tích tụ lâu dài trong cơ thể.

“Việc người tiêu dùng nghĩ rằng nấu chín sẽ tiêu diệt hết vi khuẩn là quan niệm sai lầm. Với thịt đã bị phân hủy, độc tố vẫn tồn tại ngay cả khi nhiệt độ chế biến đạt mức thông thường”, BS Thiệu cảnh báo.

Bảo vệ sức khỏe trước nguy cơ

Trước thực trạng này, BS Thiệu khuyến cáo người tiêu dùng cần tỉnh táo khi lựa chọn thực phẩm chế biến sẵn.

Thay vì mua các sản phẩm trôi nổi, không rõ nguồn gốc, giá rẻ bất thường, nên ưu tiên lựa chọn thực phẩm từ các thương hiệu uy tín, có chứng nhận kiểm dịch thú y, kiểm định vệ sinh an toàn thực phẩm rõ ràng.

Khi mua các sản phẩm như xúc xích, lạp xưởng, giò chả, cần quan sát kỹ: sản phẩm phải có màu sắc tự nhiên, không quá sẫm hay tươi bất thường; bề mặt không nhớt, không có mùi lạ gắt nồng; bao bì, nhãn mác đầy đủ thông tin về nguồn gốc, hạn sử dụng.

Với các món ăn nhân thịt như bánh giò, bánh bao… việc chọn mua từ các cơ sở chế biến đảm bảo vệ sinh và có uy tín sẽ giúp hạn chế nguy cơ. Bên cạnh đó, người tiêu dùng cũng nên tự chế biến tại nhà nếu có điều kiện, để kiểm soát chất lượng nguyên liệu từ đầu.

BS Thiệu lưu ý: “Không nên chủ quan với thực phẩm đã qua chế biến. Hình thức đẹp mắt hay mùi vị hấp dẫn không đồng nghĩa với an toàn. Khi thấy giá thành thấp bất thường hoặc sản phẩm có dấu hiệu lạ, tốt nhất nên cân nhắc, tránh mua”.