Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ, làm bác sĩ gần 30 năm, ông chứng kiến nhiều hoàn cảnh bệnh nhân khó khăn, không ít người vừa thoát nghèo lại tái nghèo sau một đợt chữa bệnh cho người thân.

Định hướng chiến lược lâu dài

Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, sức khỏe là vốn quý nhất của mỗi người dân và của cả xã hội, là nền tảng quan trọng nhất cho hạnh phúc của mọi người và sự phát triển của quốc gia. Vì vậy, đầu tư cho bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân chính là đầu tư cho sự phát triển của đất nước.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, chỉ đạo của Tổng Bí thư là một định hướng chiến lược lâu dài mà ngành y tế quyết tâm thực hiện.

“Đây là chính sách chạm tới trái tim hàng triệu người và cũng là niềm mong mỏi của toàn xã hội. Việc thực hiện chủ trương này sẽ tạo ra tác động tích cực, giúp người dân tiếp cận tốt hơn với dịch vụ y tế, chủ động phòng bệnh, chẩn đoán và điều trị sớm, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị, sử dụng tối ưu nguồn lực tài chính,” Thứ trưởng nói.

Thứ trưởng Thuấn ước tính, với khoảng 100 triệu người dân, mỗi lần khám sức khỏe trị giá khoảng 250.000 đồng, ngân sách cần bố trí khoảng 25.000 tỷ đồng mỗi năm.

Bên cạnh đó, ngân sách nhà nước sẽ tăng cường hỗ trợ mua thẻ bảo hiểm y tế để phấn đấu đạt 100% dân số tham gia; mở rộng phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế và từng bước chi trả cho dịch vụ dự phòng, khám sàng lọc, chẩn đoán sớm và điều trị bệnh ngay từ giai đoạn đầu.

Chính sách mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc

Chi phí khám chữa bệnh, điều trị vẫn là gánh nặng lớn với nhiều người dân (Ảnh minh họa: Hồng Hải).

PGS.TS Đào Xuân Cơ – Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai – nhận định, việc miễn viện phí cho toàn dân là một chủ trương lớn, mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện rõ trách nhiệm của Đảng và Nhà nước trong việc bảo đảm quyền được chăm sóc sức khỏe của mỗi người dân.

Ông bày tỏ sự ủng hộ hoàn toàn với định hướng này, đồng thời cho rằng đây sẽ là bước tiến quan trọng trong việc nâng cao chất lượng an sinh xã hội.

“Chính sách này hướng tới mục tiêu để mọi người dân đều được tiếp cận dịch vụ y tế mà không còn phải lo ngại về chi phí điều trị. Nếu thực hiện được, đây sẽ là một dấu mốc lớn, khẳng định cam kết của Nhà nước trong việc chăm lo sức khỏe toàn dân”, PGS Cơ nhấn mạnh.
PGS.TS Đào Xuân Cơ ủng hộ chủ trương miễn viện phí cho người dân (Ảnh: Hồng Hải).

Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ, với gần 30 năm gắn bó trong ngành y, ông đã chứng kiến rất nhiều hoàn cảnh bệnh nhân khó khăn, đặc biệt là các ca nặng, nguy kịch chuyển lên từ vùng sâu, vùng xa.

Không ít trường hợp khi về đến Bạch Mai, gia đình đã rơi vào cảnh kiệt quệ; thậm chí có những hộ vừa thoát nghèo lại tái nghèo sau một đợt điều trị cho người thân.

“Vì vậy, khi Tổng Bí thư đưa ra chủ trương miễn viện phí cho toàn dân, tôi cho rằng đây không đơn thuần là một mệnh lệnh hành chính, mà là một chiến lược phát triển đất nước mang tính nhân văn sâu sắc, đặt con người vào vị trí trung tâm”, PGS Cơ nhấn mạnh.

Theo ông, cùng với chủ trương miễn học phí, chính sách miễn viện phí và việc mỗi người dân được khám sức khỏe định kỳ ít nhất một lần mỗi năm tạo thành một định hướng toàn diện cho chiến lược chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Đây là bước chuyển quan trọng từ tư duy bị động chữa bệnh sang chủ động phòng bệnh, phát hiện sớm và can thiệp kịp thời.

Cũng theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, việc miễn viện phí sẽ được triển khai theo lộ trình cụ thể.

Giai đoạn đầu ưu tiên các nhóm yếu thế như người nghèo, người có công, trẻ em, người cao tuổi… Sau đó sẽ tiến tới mục tiêu bảo đảm khám sức khỏe định kỳ và miễn viện phí cho toàn dân, dự kiến trong giai đoạn 2030–2035.

Riêng việc khám sức khỏe định kỳ tối thiểu mỗi năm một lần có thể bắt đầu thực hiện từ năm 2026.

3 nguồn lực để thực hiện miễn viện phí

PGS Cơ đánh giá, để thực hiện được mục tiêu miễn viện phí toàn dân, nguồn lực tài chính là yếu tố then chốt. Chuyên gia này chỉ ra 3 nguồn lực tài chính:

Bảo hiểm y tế: Phải phát triển bảo hiểm y tế toàn dân, toàn diện và đa dạng các hình thức bảo hiểm.

Ngân sách Nhà nước: Nhà nước cần có nguồn lực tài chính để đầu tư, đặc biệt cho vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn và cho y tế chuyên sâu.

Nguồn lực xã hội hóa: Đây là nguồn rất quan trọng. Chúng ta cần có chiến lược huy động từ các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm, các quỹ xã hội.
Các bác sĩ Bệnh viện Bạch Mai trong một chuyến khám miễn phí cho người dân vùng cao (Ảnh: Hồng Hải).

Ở các nước phát triển, nhiều bệnh viện phi lợi nhuận hoạt động hiệu quả nhờ nguồn vốn từ xã hội hóa, từ các doanh nghiệp đầu tư vào quỹ an sinh. Đảng, Nhà nước, Chính phủ cần có cơ chế để huy động mạnh mẽ nguồn lực này tham gia vào công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân.

“Nếu chúng ta làm tốt việc huy động từ cả ba nguồn này, cùng với tốc độ phát triển kinh tế hiện tại và quyết tâm của toàn xã hội, tôi tin rằng mục tiêu miễn viện phí vào năm 2030 – 2035 là hoàn toàn khả thi”, PGS Cơ đánh giá.

Theo Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, để hướng tới miễn viện phí toàn dân, vấn đề đào tạo nguồn nhân lực y tế, đặc biệt cho y tế cơ sở, là hết sức quan trọng và cần có chiến lược thay đổi.

Theo PGS Cơ, về chiến lược đào tạo, chúng ta không thể chỉ dựa vào điểm số cao để tuyển sinh vào các trường y rồi kỳ vọng họ sẽ về cơ sở.

“Thực tế là nhiều em điểm cao sau khi học xong sẽ tìm cách ở lại các đô thị lớn. Cần có cơ chế tuyển dụng người địa phương, đào tạo họ rồi đưa họ trở về phục vụ chính quê hương mình.

Chương trình đào tạo cho y tế cơ sở cũng cần điều chỉnh. Bác sĩ ở cơ sở phải là người đa năng, vừa biết đỡ đẻ, vừa biết cấp cứu gãy xương đùi, nhồi máu cơ tim, biết tiêm phòng, chăm sóc răng miệng cơ bản, xử lý các bệnh thông thường…

Họ không cần quá chuyên sâu như ở tuyến trung ương nhưng phải giỏi về nhiều mặt để đáp ứng nhu cầu ban đầu của người dân”, PGS Cơ nêu ý kiến.

Bên cạnh đó, cần có chính sách phù hợp để bác sĩ yên tâm công tác tại cơ sở. Điều kiện làm việc, trang thiết bị thiết yếu, thuốc men cũng phải được đảm bảo.

Song song, thực hiện chuyển đổi số, xây dựng hồ sơ sức khỏe điện tử, bệnh án điện tử liên thông từ xã lên huyện, tỉnh, trung ương… sẽ giúp tuyến trên có thể hội chẩn, chỉ đạo tuyến, hướng dẫn điều trị từ xa, giảm tải cho tuyến trên và người dân được hưởng dịch vụ tốt hơn ngay tại địa phương.

“Khi y tế cơ sở mạnh, người dân sẽ được chăm sóc sức khỏe ban đầu tốt, phòng bệnh tốt, nhiều bệnh lý được giải quyết ngay tại tuyến dưới, giảm đáng kể chi phí và gánh nặng cho cả người dân và hệ thống y tế”, PGS Cơ nói.

Miễn viện phí: Mong ước của cả người dân và bác sĩ

Đại biểu Quốc hội TP Hà Nội Nguyễn Anh Trí cho biết, chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về tiến tới miễn viện phí toàn dân không chỉ là định hướng mang tính chiến lược lâu dài mà là mục tiêu toàn ngành y tế quyết tâm thực hiện.
GS.TS Nguyễn Anh Trí đánh giá, việc triển khai miễn viện phí sẽ phức tạp hơn so với chính sách miễn học phí, tuy nhiên hoàn toàn có thể triển khai (Ảnh: PV).

Ông cho rằng việc triển khai chính sách miễn viện phí cho toàn dân sẽ gặp nhiều khó khăn và phức tạp hơn so với chủ trương miễn học phí trong giáo dục. Đây là một chính sách lớn, liên quan đến nguồn lực tài chính và hệ thống y tế, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và đồng bộ từ nhiều phía.

Để hiện thực hóa chủ trương này một cách hiệu quả và khả thi, Nhà nước cần tập trung vào việc hỗ trợ chi phí khám, chữa bệnh cho người dân thông qua cơ chế bảo hiểm y tế. Trong nhiều năm qua, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chính sách nhằm bảo đảm cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí cho các nhóm đối tượng chính sách và người dân có hoàn cảnh khó khăn.

Nếu mỗi người dân đều có thẻ bảo hiểm y tế, họ có thể yên tâm tiếp cận dịch vụ y tế khi cần mà không phải quá lo lắng về chi phí điều trị. Tuy nhiên, để mở rộng độ bao phủ và nâng cao chất lượng thẻ bảo hiểm y tế, cần nghiên cứu điều chỉnh mệnh giá mua thẻ cho các nhóm yếu thế, bao gồm người nghèo, cận nghèo, người có công với cách mạng, thương binh, gia đình liệt sĩ và trẻ em dưới 6 tuổi.

Cùng với đó, cần phân loại các nhóm đối tượng và triển khai hỗ trợ theo lộ trình hợp lý. Trước mắt, nên tập trung hỗ trợ nhóm bệnh nhân mắc các bệnh hiểm nghèo, bệnh mãn tính, bệnh cần điều trị dài hạn. Đây là những trường hợp cần được hỗ trợ ngay để có điều kiện tiếp tục điều trị.

Tiếp theo là các hộ nghèo, người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, người yếu thế trong xã hội, cùng với các gia đình chính sách như thương binh, liệt sĩ, người có công với cách mạng. Với các nhóm này, hoàn toàn có thể xem xét triển khai từ năm 2026 hoặc 2027, không nhất thiết phải chờ đến năm 2030.

Sau cùng, chính sách có thể được mở rộng tới toàn bộ người dân, bao gồm học sinh, cán bộ, công chức, người lao động đang trong độ tuổi làm việc, có sức khỏe ổn định. Việc triển khai với các nhóm này có thể bắt đầu từ năm 2028 đến 2030 theo đúng định hướng tổng thể.

Một yếu tố quan trọng khác để thực hiện thành công chủ trương này là cần nâng cao năng lực hệ thống khám chữa bệnh, nhất là tuyến y tế cơ sở. “Chủ trương của Tổng Bí thư về việc miễn viện phí toàn dân vào năm 2030 là một mong ước lớn, không chỉ của người dân mà cả của đội ngũ y bác sĩ”, GS Trí chia sẻ.